Volkswagen khuyến cáo người dùng ô tô điện chỉ nên sạc đến mức 80%, còn với Ford là 90%. Nhiều hãng xe hơi khác cũng đưa ra lời khuyên không nên sạc đầy 100% cho xe điện. Tại sao vậy?
Thực tế lời khuyên này không hướng đến mục đích rút ngắn thời gian sạc pin, thay vào đó là những vấn đề liên quan đến hiệu suất của pin.
Vì sao cần sạc pin đúng khuyến cáo của nhà sản xuất?
Trên xe điện, pin có giá thành cao nhất, chiếm từ 30 -50% giá xe tổng thể. Theo thời gian, chi phí của loại Lithium-ion vốn được trang bị cho nhiều dòng ô tô, xe máy dần được tối ưu. Tính từ 2008 đến 2021, bộ phận này đã giảm 87% giá bán. Nhưng nhìn chung, với giá ước tính là 157 USD cho 1kWh (số liệu năm 2021) thì chi phí cho pin vẫn cao.
Là bộ phận đắt đỏ, nhưng cũng như các loại pin khác, pin của xe cũng sẽ bị xuống cấp tự nhiên theo thời gian và cần được bảo trì thường xuyên. Nếu không sử dụng pin và sạc đúng cách, tốc độ xuống cấp của pin sẽ trở nên nhanh chóng dẫn đến việc sớm phải thay thế. Lúc này, chi phí để trang bị một bộ pin mới không hề nhỏ. Lấy ví dụ, giá thay pin của một số ô tô điện phổ biến hiện nay ước tính như sau:
Pin BMW i3: 16.000 USD
Chevrolet Bolt: 16.000 USD
Tesla Model 3: 12.000 – 22.000 USD
Hyundai Ioniq: 2.850 USD
Sở dĩ giá pin Lithium đắt đỏ như vậy là vì có nhiều vật chất cấu thành nên pin là loại có trữ lượng khan hiếm, chi phí khai thác và tinh chế cao, trong đó điển hình là liti, niken, mangan và coban.
Pin xe điện là bộ phận có giá thành sản xuất đắt đỏ (Nguồn: Sưu tầm)
Điều gì xảy ra khi sạc đầy pin?
Các nhà sản xuất thường khuyến cáo người dùng giữ mức dung lượng của pin xe điện trong phạm vi từ 20 – 80%. Khi pin dưới 20% cần cố gắng nạp điện càng sớm càng tốt. Còn khi dung lượng vượt mức 80 hoặc 90% thì nên dừng lại. Với những dòng ô tô điện hiện đại trang bị tính năng quản lý pin và sạc, khách hàng nên cài đặt mức pin trong lúc sạc điện, nhất là khi có ý định để qua đêm.
Hiện nay, nhiều giải pháp sạc có khả năng giúp pin đạt 80% dung lượng chỉ trong khoảng nửa tiếng. Tuy nhiên Kelley Blue Book – công ty nghiên cứu về ô tô cho biết trong trường hợp mức pin xe dưới 20% hoặc trên 80% thì tốc độ sạc sẽ không được đảm bảo như quảng cáo. Đây không phải là hạn chế của sạc mà vốn là tính năng an toàn, giúp bảo vệ pin và khuyến khích người dùng xe điện giữ pin trong phạm vi dung lượng tối ưu này.
Vậy tại sao không nên sạc đầy pin xe điện? Theo các chuyên gia về xe và pin, việc sạc đầy sẽ khiến pin nhanh xuống cấp và dễ gặp sự cố, hỏng hóc. Bởi khi dung lượng đạt mức 100%, pin sẽ nóng lên, kéo theo các ảnh hưởng sau:
Nhiệt độ cao ảnh hưởng đến SEI (liên pha chất điện ly rắn, cho phép liti đi qua và bảo vệ cực dương khỏi ăn mòn). Sự thay đổi này làm cho khả năng bảo vệ bị suy giảm, phản ứng hóa học bình thường cũng bị thay đổi theo.
Nhiệt độ cao tạo nên các vết nứt, gãy của pin, khiến các phản ứng hóa học không mong đợi hình thành, làm hao tổn năng lượng. Cuối cùng, chất lượng của pin bị giảm vĩnh viễn.
Cách sạc pin ô tô điện đúng
Như vậy người dùng có thể ngăn quá trình xuống cấp của pin bằng cách sạc pin đúng theo các khuyến cáo của nhà sản xuất. Chẳng hạn như đối với xe điện của VinFast, hãng chỉ dẫn cho từng trường hợp khi sạc tại nhà và tại trạm công cộng, giúp người dùng nắm được cách sạc an toàn, tiện lợi và đảm bảo tuổi thọ pin xe.
Đọc kỹ hướng dẫn sạc pin từ nhà sản xuất (Nguồn: Sưu tầm)
Đối với khách hàng mua ô tô hoặc xe máy điện VinFast, những nội dung liên quan đến sử dụng xe, pin, bộ sạc pin và các vấn đề an toàn khi sử dụng, bảo quản đều được chỉ dẫn rõ ràng trong sách hướng dẫn kèm theo xe. Do đó người dùng cần lưu trữ cẩn thận và xem đây là tài liệu quan trọng để tra cứu khi cần thiết.
